Bermud üçbucağının sirri nədir?
Bermud üçbucağında bir çox gəminin və təyyarənin yoxa çıxması barədə bir əfsanə var. Elm adamları bu yayılan sirri həll etmək üçün bir çox açıqlama verdilər. Bəs sonunda bu sirrdən nə çıxdı?
Bermud Üçbucağı, Atlantik Okeanında, Bermud adaları, Florida və Puerto Rikonun meydana gətirdiyi, gəmilərin və təyyarələrin müəmmalı şəkildə izsiz itkin düşdüyü bölgəyə verilən addır.
Bölgə ilk dəfə 1945-ci ildə həyata keçirilmiş beş Amerika təyyarəsinin itməsi ilə məşhur oldu. Bermuda Üçbucağının atası, 1964-cü ildə Argosy-dəki məqaləsində bu termindən istifadə edən Vincent Gaddis idi. Bununla birlikdə, Bermud Üçbucağı, xüsusilə paranormal tədqiqatçı Charles Berlitz tərəfindən 1974-cü ildə yazılmış Bermud Üçbucağı kitabı ilə məşhur oldu. Berlitzin kitabından sonra çoxsaylı kitablar, seriallar, televiziya şouları və veb saytları Bermud Üçbucağına şöhrət qazandırdı.
Bəs gəmilərin yox olmasına nə səbəb oldu?
Atlantis'in varlığına inanan Berlitz, Bermuddakı qəzaları onunla ilə izah etməyə çalışdı. Bu nəzəriyyə hələ də çox populyardır; İnsanlar dənizin altında yatan əsrarəngiz bir şəhərdəki 'kristal enerjilər' deyilən, gəmiləri və təyyarələri cəlb edib məhv edən bir varlıq olduğunu iddia edirlər. Yadplanetlilərin insanları gizli sualtı bazalarından qaçırdıqlarını və ya bölgədəki qara bir çuxurun hər şeyi yediyini iddia edən çox sayda başqa çılğın nəzəriyyələr var.
Sirləri izah edən nəzəriyyələr
Bu dəli nəzəriyyələrin yanında, elm adamlarının gəmilərin yox olmasını izah etmək üçün inkişaf etdirməyə çalışdıqları nəzəriyyələr də var. Məsələn, dəniz altında sıx bir şəkildə mövcud ola biləcək metan qazının elektrik şüaları və ya ildırımla qarşılıqlı təsiri nəticəsində yaxınlıqdakı gəmiləri və ya təyyarələri iz qoymadan məhv etdiyini düşünənlər var. Əlbəttə ki, bu nəzəriyyə də problemsiz deyil; Çünki dünyanın heç bir yerində belə bir partlayış müşahidə olunmamışdır, üstəlik Bermud Üçbucağında metan olduğuna dair heç bir dəlil yoxdur.
Buradakı maqnit sahəsinin gəmilərin elektrik hissələrini zədələdiyi və ya kompasları xarab etdiyi və onları istiqamətləndirdiyi də iddialar arasında var. Ancaq bölgədə aparılan müşahidələr heç bir maqnit anomaliyasına dəlalət etmir.
İnsanlar Bermud Üçbucağının sirri barədə nəzəriyyələr irəli sürsələr də, əslində veriləcək daha əsas bir sual var. Doğrudan da bir sirr varmı? Jurnalist Larry Kusche və keçmiş pilot məhz bu sualı soruşdular. Berlitzin yazıları da daxil olmaqla, Bermud Üçbucağında itkin düşdüyü iddia edilən bütün işləri araşdıran Kusche, Bermud Üçbucağında alimləri belə aldatdığı ümumi inancın əksinə olaraq heç bir sirrin olmadığı qənaətinə gəldi.
Bütün tapıntılarını 1975-ci ildə mövzu ilə bağlı yazdığı bir kitabda izah etdi. Kusche, Berlitz ilə digər müəlliflərin yazıları ilə şahidlərin verdiyi məlumatlar arasında bir çox ziddiyyətlərin olduğunu gördü. Bundan əlavə, Bermud Üçbucağında itirildiyi iddia edilən gəmilərin əksəriyyəti haqqında verilən məlumatlar səhv idi.
Məsələn, Berlitz məşhur dənizçi Donald Crowhurstun itkin düşməsini bir sirr kimi təqdim edərkən, əslində dəli olduğu və intihar etdiyi barədə məlumatları görməməzlikdən gəlirdi. Və ya əslində Sakit Okeanda itən bir gəmi Berlitz və başqaları tərəfindən Bermud Üçbucağında batmış kimi təqdim edildi. Demək olar ki, bütün hallarda, sirri təmizləyən məlumatlar pilotun sərxoş olduğu və ya böyük bir fırtına olduğu zaman oxuculardan gizlədilmişdir.
Berlitz və ardıcılları, burada dayanmayaraq çox sayda gerçəkləşməmiş hadisəni baş vermiş kimi təqdim etdilər. Məsələn, Florida ştatında yüzlərlə insanım şahid olduğu iddia edilən 1937-ci il təyyarə qəzasını təsdiqləyən bir qəzet hesabatı və ya rəsmi bir sənəd yoxdur.
Bermud üçbucağının yük gəmilərinin ən çox keçdiyi marşrutda yerləşdiyini və Pasifik kimi digər bölgələrə nisbətən buradan daha çox gəminin keçdiyini xatırlatmaq faydalıdır. Başqa sözlə, burada daha çox qəzanın baş verməsi statistik olaraq gözlənilən bir vəziyyətdir.
Analizləri nəticəsində Kusche, Bermud üçbucağında dünyanın digər yerlərindən daha çox itki və qəza olmadığı qənaətinə gəldi. Əslində, WWF 2013-cü ildə gəmilər üçün ən təhlükəli 10 yerin siyahısını hazırladı. Bu siyahıda Bermud üçbucağı yox idi. Heç bir sirr yox idi.
Bermud üçbucağının əfsanəsi əslində bizə mənbələri yoxlamadan bu cür şayiələrə inanmamağın nə qədər vacib olduğunu xatırladır.
Müəlliflər Berlitz-i araşdırmadan mənbə götürdülər və bu mənbələr başqaları tərəfindən mənbə kimi götürüldü, beləliklə bütün dünyanı bürümüş, amma içi boş bir əfsanə doğuldu. Hətta bəzi elm adamları bu mifi aldadıb sirri həll etmək üçün mübarizə apardılar. Əlbətdə bu əfsanə bizə elmi jurnalistikanın vacibliyini xatırladır. Kuşenin araşdırması olmasa, yalan sirr bəlkə də heç vaxt həll olunmazdı.
