Antimaddə Nədir?
Əksər insanlar antimadənin nə olduğunu hələ tam anlamadıqları halda, tədqiqatçılar indi bunu öyrənməyə çox yaxındırlar.
Nature-da yayımlanan araşdırmaya görə, CERN-in (Avropa Nüvə Tədqiqatları Mərkəzi) fizikləri lazerlərdən istifadə edərək antimaddənin soyumasına bir addım yaxınlaşdılar. Və bu, antimaddə sirlərini həll etmək üçün çox vacib bir irəliləyişdir.
Antimaddə əslində "normal" maddənin əksidir. Protonlar müsbət yüklüdür və antimaddədəki qarşılıqlı antiprotonlar protonlarla eyni kütləyə sahibdirlər, lakin mənfi yüklənirlər.
Elektronlar və onlara uyğun olan antipartiküllər, pozitronlar, bir-biri ilə eyni kütlələrə sahibdirlər. Yalnız fərq elektronların mənfi, pozitronların isə müsbət yükə sahib olmasıdır. Bir hissəcik antimaddədə tarazlığı ilə qarşılaşdıqda, ikisi bir-birini məhv edir.
Teorik olaraq, Big Bang eyni miqdarda maddə və antimaddə meydana gətirməli idi və o zaman bu iki maddə bir-birini məhv edərdi.
Ancaq bu belə deyildi. Kainatda antimaddən daha çox maddənin olduğu görünür və tədqiqatçılar bunun səbəbini bilmirlər. Bunun səbəbi antimadələri öyrənmək çox çətindir. Məhz bu səbəbdən CERN-dəki tədqiqatçılar daha yaxşı başa düşmək üçün antimadələri soyutmağa çalışırlar.
Tədqiqatçılar antiprotonları və pozitronları birləşdirərək ALPHA adlı antihidrogen lazer fizikası cihazından istifadə edib antihidrogen atomları meydana gətirdi.
Sonra bu atomun yüzlərləsini maqnit şəklində bir vakuma bağladılar və onlara lazer impulsları tətbiq etdilər. Bu tətbiq antihidrogen atomlarının Lyman-alfa konversiyasına məruz qalmasına səbəb oldu.
Tədqiqatçıların fikrincə, Lyman-alfa transformasiyası adi hidrogen atomlarında baş verən ən təməl və ən vacib çevrilmədir və eyni hadisənin antihidrogendə baş verdiyini görmək, antimaddə elmində yeni bir dövrün açılışıdır. Həm də bu antihidrogenin soyumasında çox vacib bir addım olaraq görülür.
Tədqiqatçılar, digər atomları soyutmaq üçün lazerlərdən istifadə etmələrini asanlaşdırmaq üçün uzun müddət istifadə etmişlər və antimaddə atomları ilə eyni şeyi edə bilsələr, onları daha rahat öyrənə biləcəklər.
Bu şəkildə elm adamları daha dəqiq ölçmələr edə bilər və hətta uzun müddətdir həllini tapmayan başqa bir sirr olan antimaddənin cazibə qüvvəsi ilə necə qarşılıqlı əlaqədə olduğuna aydınlıq gətirə bilər.
Hələ ki, komanda işlərini antimaddi soyutma hədəflərinə uyğun olaraq davam etdirməyi planlaşdırır. Müvəffəq olsalar, kainat və yaradılış haqqında anlayışımız üçün vacib olan sirlərə həll yolları tapıla bilər.
